Kavram
Incoterms‘ler genel itibariyle tacirler arasındaki uluslararası alanda alım satım sözleşmelerindeki teslime ilişkin hususları düzenlemektedir. Bunlar tacirler arasında alım satımla ilgili var olan uygulamayı ICC (Uluslararası Ticaret Odası)’nin faaliyetleriyle yeknesaklaştırdığı, düzenleyip, kodifiye ettiği kısaltılmış terimlerdir. Incoterms‘in kapsamını maddi malların (taşınabilir eşyalar) satımı oluşturmaktadır.
Incoterms’ler, uluslararası satım sözleşmelerinde malların teslimi, masrafların paylaşımı ve belgelere ilişkin hükümleri; bunlar hakkında tarafların sorumluluğunu düzenleyen ilkelerdir. Kısaca; satım sözleşmesini tamamlayan unsurları standardize eden kavramlar diyebiliriz.
- Malların teslimi hususunda; ifa şekli, hasar ve yararın geçişi düzenlenmektedir. Teslim zamanı E-kodlu incotermslerle teslim için kişinin malı satıcıdan alması gerektiği anlaşılır yahut FCA, CIF, FOB gibi uygulamalarda malların teslimi yükleme esnasında gerçekleşmektedir. Satıcının malları teslim borcunu ifa etmesi anında hasar ve yarar alıcıya geçmektedir.
- Masrafların paylaşılması hususunda; satıcı kural olarak teslim anına kadar masraflardan sorumludur. Teslim anından sonra alıcı sorumlu olacaktır. Her bir kodun farklı bir teslim şekli vardır ve buna göre masrafların paylaşılmaktadır.
- Belgelere ilişkin yükümlülükler açısından; teslim alabilme durumu ancak belgelerle gerçekleşeceğinden oldukça önemlidir. Deniz Ticareti bakımından konşimento kıymetli evrak niteliğine haizdir. Konşimentonun sahibi malların mülkiyetinin sahibi olarak görülür. Konşimento gibi taşınır belgelerin ne zaman teslim edileceği de incoterms de düzeneleme alanı bulur. Aksi kararlaştırılabilir kurallardır.
Çeşitleri (Harf Kodları)
Tabi oldukları kurallar bakımından:
- C grubu: (CFR, CIF, CPT, CIP)
Kural olarak satıcı makul özen göstererek kendi belirlemiş olduğu taşıyıcıya malların teslimiyle birlikte borcundan kurtulur. Bu grup yüklemede satışlar kategorisinde yer alır yani taşıma masrafları kural olarak satıcıya aittir.
CFR: Mal bedeli ve navlun ödenmiş olarak teslim.
CIF: Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş olarak teslim.
CPT: Taşıma bedeli ödenmiş olarak teslim.
CIP: Taşıma ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim.
- D grubu: (DAT, DAP, DDP)
Bu grup boşaltmada satışlar kategorisinde yer almaktadır, malların varış noktasına kadar taşınmasında tüm riziko ve masraflar satıcıya aittir. Alıcı için en avantajlı gruptur.
DAT: Terminalde teslim.
DAP: Belirtilen noktada teslim.
DDP: Gümrük vergileri ödenmiş olarak teslim.
- E grubu: (EXW)
Malların, alıcıya satıcının iş yerinde teslim edilmesi sebebiyle satıcı için en avantajlı gruptur. İşyerinde teslim, EXV olarak kısaltılmaktadır.
EXW: Ticari işletmede teslim.
- F grubu: (FCA, FAS, FOB)
Satıcının belirlediği bir taşıyıcıya malları teslim ettiği ve taşıma masraflarına alıcının katlandığı aynı zamanda satıcının sigorta yaptırma yükümlülüğünün olmadığı bir gruptur. Satıcı teslim ifa borcunu yükleme limanında ifa ettiğinden bu gruba “yüklemede satış” ismi verilmektedir.
FCA: Taşıyıcıya masrafsız olarak belirtilen yerde teslim.
FAS: Geminin yanına teslim.
FOB: Gemiye yüklenmiş teslim.
